Tiroid Bezi
Tiroid bezi boyunda nefes borusunun hemen önünde yer alan ve tiroid hormonu salgılayarak vücutta tüm sistem ve organların işleyişini düzenleyen bir bezdir. Bu tür bezlere endokrin bez denir sinir sisteminden sindirim sistemine kadar hemen hemen tüm sistem ve organların işleyişini düzenleyen bir bezdir. Tiroid bezi boyun ön bölümünde Adem Elması’nın altında bulunur.
Bezin sağ lob ve sol lobu vardır ve bunlar istmus denen bölümle birbirine bitişik halde bulunur. Tiroid bezi, toplam 3 tane hormon üretir ve bunları dolaşıma salar
Tiroid bezinin altında hemen yakın komşuluğunda ses tellerine hareket emirlerini taşıyan sağ ve solda bir çift sinir bulunur.
Tiroid bezi vücudumuzda ortalama 25 gr. Ağrlıkta olmasına rağmen ürettiği tiroid hormonu ile yaşamımızda çok önemli bir yer tutar. Tiroid bezindeki en sık karşılaşılan hastalıklardan biri tiroid nodülleridir. Elle muayene edilerek kadınların % 5’inde erkeklerin % 1’inde tiroid nodüllerine rastlanabilirken bu muayene ultrasonografi ile yapıldığında tiroid nodülü saptanması % 20 nin üzerinde olabilir.Tiroid nodüllerinin % 5-10’unda tiroid kanserine rastlanmaktadir. Özellikle 1 cm ‘den büyük olan tiroid nodülleri potansiyel olarak tiroid kanseri açısından değerlendirilmelidir. Çok nadir olarak 1cm’den küçük nodüllerde bu ihtimal vardır.
Tiroid kanseri açısından risk altındaki hastalar baş boyun bölgesine radyasyon almış kişiler, birinci derece akrabalarında tiroid kanseri öyküsü bulunanlar, Çernobil faciasının etkilediği bölgelerde yaşayanlar sayılabilir.
Tiroid Bezi Hastalıkları Nelerdir?
- Kalp çarpıntısı
- Yüksek tansiyon
- Terleme
- Sinirlilik hali
- Sıcak ve nemli cilt
- Sıcağa tahammülsüzlük
- Kilo kaybı (Normal beslenmeye rağmen zayıflama)
- Ellerde titreme
- Saçlarda güçsüzlük, kırılma, incelme ve dökülme
- Derinin hassaslaşması, incelmesi
- Kronik ishal
- Gözlerde büyüme
- Parlak ışığa karşı hassasiyet
- Uyku sorunları
- Adet düzensizliği, adet görememe ya da şiddetli ve yoğun görme
- Guatr (Tiroid bezinin büyümesi)
İyi Huylu Tiroid Hastalıkları Nelerdir?
Tiroid bezinin bazı nedenlerle büyümesi, iyi huylu tiroid hastalıklarının başında yer alır. Halk arasında “guatr” adıyla da anılan tiroid büyümesi, bezin bir ya da birkaç bölümünde görülebilir.
Büyüme, tiroid bezinin içine ya da dış bölgesine doğru tomurcuklanma şeklinde gelişebilir. Tomurcuklanan bu yumrulara nodül, yapısı değişen bu tiroide de nodüler guatr adı verilir. Tiroid bezinde gelişen nodül yalnızca bir adet olduğunda bu durum tek nodüllü guatr, çoklu nodül oluşumunda ise multinodüler (çok nodüllü) guatr olarak adlandırılır. Bazı durumlarda tiroid bezinin sıra dışı büyümesinin göğüs boşluğu içine doğru olduğu hallerle de karşılaşılır. Bu olağan dışı guatr büyümesine “substernal guatr” adı verilmektedir. Tiroidin bazı işlevsel bozukluklarında fazla çalışması ve buna bağlı olarak gelişen aşırı hormon üretimi ortaya çıkar. Zehirli guatr ya da hipertiroidi olarak da bilinen bu tip büyümelerde, hastalarda bazen işlevsel bozukluklar gözlemlenebilir.
İyi huylu tiroid hastalıkları arasında en sıklıkla karşılaşılan bir diğer bozukluk ise tiroid iltihabı hastalıklarıdır. Haşimato hastalığı olarak bilinen hastalıkta otoimmün sistemini bozan bir durum ortaya çıkar. Haşimato hastalığında, kişinin bağışıklık sistemi iltihaplanmış tiroid bezini yabancı madde olarak algılar ve buna bağlı olarak da metabolizmada dengesizlik sorunlarıyla karşılaşılabilir.
Kötü Huylu Tiroid Hastalıkları Nelerdir?
Kötü huylu tiroid bezi hastalıklarının başında tiroid bezi kanseri gelmektedir. Tiroidin hücre yapısında meydana gelen ve bu hücrelerin bozulmasıyla ortaya çıkan kanserler, bazen sadece takip edilerek ve hastanın yaşam kalitesi yükseltilerek kontrol altında tutulabilir.
İlaç tedavisi, yaşam şeklinde değişiklikler ve cerrahi yöntemlerle tiroid kanserlerinin iyileştirilmesi mümkün olabilir. Tiroid kanserlerinin en yaygın olan ve en bilinen iki tipi bulunmaktadır. Her iki kanser tipi de (foliküler ve papiller) toplumda sık görülen ve erken teşhiste tedavisi mümkün olan kanser tipleridir.
Tiroid Hastalıkları Hangi Şikayetlere Neden Olur?
Tiroid hastalıkları üç farklı türde şikayetlere neden olur:
Tiroid bezinin büyümesine bağlı şikayetler
Tiroid bezinin çok büyümesi durumunda, bir kitle gibi öne doğru çıkıntı yaparak boyunda kozmetik bir sorun oluşturabilir. Ayrıca arkasındaki nefes borusuna baskı yaparak solunum zorluğuna, yemek borusuna baskı yaparak yutkunma güçlüğüne ya da yutkunurken takılma hissine sebep olabilmektedir. Özelikle yatarken daha belirgin hale gelen “boğuluyormuş” hissi de büyük guatrlarda görülen bir başka şikayettir.
Tiroid bezinin çok çalışmasına bağlı şikayetler
Tiroid bezinin çok çalışması durumunda vücuttaki herşey hızlandığı için buna bağlı sorunlar ortaya çıkar. Metabolizma hızlandığı için genellikle iştah artar ancak yine de kilo kaybı olur, sıcağa tahammülsüzlük vardır, uyku ritmi bozulur, aşırı hareketlilik, yerinde duramama, kalp hızlı çalıştığı için çarpıntı, bağırsaklar hızlı çalıştığı için sık sık tuvalete çıkma ihtiyacı gibi durumlar ortaya çıkar.
Tiroid bezinin az çalışmasına bağlı şikayetler
Bu durumda da yine vücuttaki herşeyin yavaşlamasına bağlı olarak, metabolizma yavaşladığı için çabuk kilo alma, soğuğa tahammülsüzlük, sabahları uyanamama, halsizlik, uyuşukluk olur. Bununla birlikte, deri kurur, saç dökülmesi başlar, bağırsaklar yavaş çalıştığı için kabızlık ortaya çıkar, düşünce yavaşladığı için söylenenleri anlamama, yanlış kararlar alma gibi sorunlar yaşanır.
Sonuç olarak tiroid kanserlerinden korkmamak tedavi başarısının çok yüksek olduğunu bilmek ve gerekli zamanda kontrol edilmek çok önemlidir.
Tiroid Bezi Tedavisi Bursa
Tüm Tiroid ve Endokrin hastalarının tetkik, tanı ve tedavi hizmetlerini, paratiroid, böbrek üstü bezi cerrahisi tanı ve tedavileri Prof. Dr. Hakan Coşkun tarafından Bursa Esentepe Evke Mediloft 1 muayenenehanesinde yapmaktadır.
